Thanh Hoá xưa và nay – Một số sự kiện và con số

0
452

Sắp tới ngày 5/5/2019 Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước sẽ phối hợp với UBND tỉnh Thanh Hóa tổ chức triển lãm tài liệu lưu trữ “Thanh Hóa xưa và nay” nhân kỷ niệm 990 năm danh xưng Thanh Hóa (1029-2019). Nhân sự kiện này xin giới thiệu một vài sự kiện và con số tiêu biểu về lịch sử, con người vùng đất Thanh Hóa giàu truyền thống anh hùng này.

Bản đồ tỉnh Thanh Hoá năm 1870

Sự kiện:

  • Năm 1029 là năm được các nhà khoa học xác định lần đầu tiên ra đời danh xưng Thanh Hóa[1];
  • Năm 1397 đổi làm trấn Thanh Đô;
  • Năm 1400 Hồ Quý Ly lên ngôi vua ở An Tôn (Tây Đô) chính thức lập nên nhà Hồ, đặt quốc hiệu là Đại Ngu.
  • Năm 1418 Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa tại Lam Sơn chống lại quân Minh.
  • Năm 1428 chiến thắng quân Minh, Lê Lợi lên ngôi ở Đông Đô lập nên nhà Lê, đặt quốc hiệu là Đại Việt.
  • Năm 1466 đặt là Thanh Hóa thừa tuyên;
  • Năm 1469 đổi là Thanh Hoa thừa tuyên;
  • Năm 1802 gọi là trấn Thanh Hoa;
  • Năm 1831 đặt là tỉnh Thanh Hoa;
  • Năm 1841 đổi là tỉnh Thanh Hóa;
  • Năm 1899 thành lập thị xã Thanh Hóa;
  • Năm 1994 thành lập thành phố Thanh Hóa trên cơ sở nâng cấp từ thị xã Thanh Hóa;

Con số:

  • 33.230 người là số dân đinh của tỉnh Thanh Hóa thống kê năm Gia Long 18 (1819).
  • 63.684 người là số dân đinh của tỉnh Thanh Hóa thống kê thời vua Đồng Khánh (1886-1888).
  • 10.100 km2 là diện tích của tỉnh Thanh Hóa theo thống kê của người Pháp năm 1936.
  • 844.000 người là dân số của tỉnh Thanh Hóa theo thống kê của người Pháp năm 1936.
  • 84/km2 là mật độ dân số của tỉnh Thanh Hóa theo thống kê của người Pháp năm 1936.
  • 134 tổng và 2.005 đơn vị cấp xã thôn là thống kê của người Pháp năm 1936.
  • 11.114 km2 là diện tích của tỉnh Thanh Hóa theo thống kê của Tổng cục Thống kê năm 2017.
  • 3.544.400 người là dân số của tỉnh Thanh Hóa theo thống kê của Tổng cục Thống kê năm 2017.
  • 319/km2 là mật độ dân số của tỉnh Thanh Hóa theo thống kê của Tổng cục Thống kê năm 2017.
  • 2 thành phố, 1 thị xã, 24 huyện, 34 phường, 28 thị trấn, 573 xã thuộc tỉnh Thanh Hóa là con số thống kê của Tổng cục Thống kê năm 2017.

Nguyễn Thu Hoài

Chú thích:[1]

 Danh xưng Thanh Hóa được các nhà khoa học xác định căn cứ theo sách Khâm định Việt sử thông giám cương mục của Quốc sử quán triều Nguyễn ghi năm Thiên Thành thứ 2 (1029) đổi Ái Châu làm phủ Thanh Hoa. Đây cũng là mốc đánh dấu việc Thanh Hóa trở thành một đơn vị hành chính trực thuộc trung ương.

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

  1. Quốc sử quán triều Nguyễn, Đại Nam nhất thống chí (bản dịch), NXB Thuận Hóa, Huế, 1992, tập 3.
  2. Quốc Sử quán triều Nguyễn, Đồng Khánh địa dư chí, bản dịch của Viện Nghiên cứu Hán Nôm, NXB Thế giới, Hà Nội, 2002.
  3. Trung tâm Lưu trữ quốc gia I, Niên giám thống kê Đông Dương (Annuaire statistique de l’Indochine) năm 1936-1937.
  4. Tổng cục Thống kê, Niên giám thống kê Việt Nam 2017, NXB Thống kê, Hà Nội, 2018.

BÌNH LUẬN

Please enter your comment!
Please enter your name here